Środowiskowy Dom Samopomocy w Wągrowcu jest ośrodkiem wsparcia i placówką pobytu dziennego prowadzoną przez Wielkopolskie Stowarzyszenie Na Rzecz Chorych, Niepełnosprawnych i Ich Rodzin „Rehabilitacja”, im. K. Marcinkowskiego w Wągrowcu. Dom funkcjonuje od września 2005 roku.
ŚDS świadczy usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymaniu umiejętności w zakresie podstawowych czynności życiowych i funkcjonowania w środowisku społecznym.
Dom działa jako ośrodek typu A, B, C i przeznaczony jest dla 30 osób (kobiet i mężczyzn) z zaburzeniami psychicznymi w tym: przewlekle psychicznie chorych, niepełnosprawnych intelektualnie i wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych.
ŚDS finansowany jest przez Wojewodę Wielkopolskiego ze środków pochodzących z budżetu państwa, przeznaczonych na realizację zadań rządowych z zakresu pomocy społecznej.
Środowiskowy Dom Samopomocy w Wągrowcu mieści się w budynku po byłym przedszkolu miejskim, będącym w zasobie lokalowym miasta, zlokalizowanym w Wągrowcu przy ul. Piaskowej 6. Budynek dwukondygnacyjny, wolnostojący po kapitalnym remoncie, bez barier architektonicznych. Wyremontowany zadaniowo pod kątem prowadzenia Środowiskowego Domu Samopomocy. Ośrodek jest urządzony odpowiednio do potrzeb osób niepełnosprawnych, ma przystosowane, toalety, łazienkę, windę. Placówka dysponuje bardzo dobrym wyposażeniem sal i pracowni oraz sprzętem do rehabilitacji.
Posiada pomieszczenia niezbędne do realizacji zadania w tym m.in.: pracownię plastyczną, komputerową, kulinarną, edukacyjną, umiejętności społecznych oraz gabinet: logopedy, psychologa, psychiatry (służący jako pokój wyciszeń), a także gabinet pielęgniarki i salę rehabilitacyjną. Wszystkie pomieszczenia wyposażone w różne urządzenia, przedmioty i narzędzia spełniające standardy funkcjonowania środowiskowych domów samopomocy. Poza tym dom dysponuje szatnią, sanitariatami dostosowanymi do potrzeb osób niepełnosprawnych, magazynkiem podręcznym, gabinetem księgowej i kierownika.
Przy domu znajduje się zagospodarowany teren przeznaczony na działalność rekreacyjno – sportową z różnorodną roślinnością, drzewami i krzewami ozdobnymi oraz ogrodem. Ponadto do dyspozycji uczestników ustawiono ławeczki, huśtawkę, pergolę, ogrodzoną altanę drewnianą ze stołem oraz murowany grill.
Dom funkcjonuje od poniedziałku do piątku (z wyjątkiem dni świątecznych i ustawowo wolnych od pracy) w godzinach od 7:30 do 15:30.
Celem Domu jest:
1) zapobieganie wykluczeniu, marginalizacji społecznej i przeciwdziałanie instytucjonalizacji osób z zaburzeniami psychicznymi, a także ich aktywizacja do udziału w życiu społecznym,
2) udzielenie uczestnikom pomocy w zaspakajaniu potrzeb bytowych, zdrowotnych, społecznych, kulturalnych, religijnych, towarzyskich, rekreacyjnych,
3) rehabilitacja społeczna i wdrażanie do osiągania optymalnego poziomu zaradności i samodzielności życiowej w podstawowych sferach życia, w środowisku rodzinnym i społecznym uczestnika,
4) integracja społeczna, wspieranie poczucia własnej wartości, pewności siebie, odwagi, bezpieczeństwa i sensu życia,
5) dążenie do stabilizacji psychicznej, podtrzymywanie efektów terapeutycznych oraz zapobieganie nawrotom choroby u osób, które przeszły cykl leczenia psychiatrycznego,
6) utrzymanie dobrej formy fizycznej, psychicznej i intelektualnej,
7) wspieranie uczestników w różnych sytuacjach życiowych w trakcie zajęć wspierająco – aktywizujących na terenie placówki oraz poza nią, a także podczas wyjazdów i wycieczek,
8) kształtowanie sprawności motorycznej i psychomotorycznej oraz koordynacji wzrokowo – ruchowo – słuchowej,
9) umożliwienie uczestnikom przygotowania się do uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej lub podjęcia zatrudnienia, w tym w warunkach pracy chronionej na przystosowanym stanowisku pracy, a w przyszłości w miejscach pracy działających na zasadach ekonomii społecznej,
10) rozwój gotowości i umiejętności nawiązywania i utrzymania kontaktu w możliwych formach oraz kształtowania umiejętności współpracy i komunikowania się,
11) rozwój poznawczy (zainteresowanie i rozumienie siebie i otoczenia, związki przyczynowo – skutkowe),
12) ochrona praw i interesów uczestników,
13) poradnictwo, wsparcie i odciążenie rodziców /opiekunów od całodobowej opieki nad podopiecznym.
Zadaniem Domu jest:
1) prowadzenie zespołowych i indywidualnych zajęć wspierająco – aktywizujących stymulujących osobisty rozwój uczestników (zgodnie z opracowanym Indywidualnym Planem Postępowania Wspierająco – Aktywizującego), które obejmują:
a) trening funkcjonowania w codziennym życiu,
b) trening umiejętności społecznych, interpersonalnych i rozwiązywania problemów,
c) trening umiejętności spędzania czasu wolnego (gry towarzyskie, spacery, wycieczki),
d) terapię zajęciową,
e) terapię ruchową – zajęcia z rehabilitacje (rowerki, kijki nordic walking, ćwiczenia ogólnousprawniające, masaże, spacery, wyjścia na basen),
f) poradnictwo psychologiczne, (zajęcia z psychoedukacji, reedukacyjne),
g) terapię logopedyczną,
h) opiekę psychiatryczną,
i) muzykoterapię,
j) niezbędną opiekę,
k) pomoc w załatwianiu spraw urzędowych,
2) zapewnienie uczestnikom spożywania jednego gorącego posiłku w ramach prowadzonej terapii w pracowni kulinarnej,
3) organizacja i uczestnictwo w różnych formach integracji ze środowiskiem lokalnym i ponadlokalnym (spotkania integracyjne dla uczestników i ich rodzin, sąsiadów, zaprzyjaźnionych placówek w tym: pikniki rodzinne, wycieczki i wyjazdy o charakterze kulturalno – rekreacyjno – sportowym, spotkania świąteczne, rocznicowe itp.),
4) pomoc w stosowaniu zaleceń terapeutycznych oraz pielęgnacja w razie potrzeby i konieczności na terenie Domu (pielęgniarska) oraz pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych, w tym uzgadnianie i pilnowanie terminów wizyt u lekarza, pomoc w zakupie leków, pomoc w dotarciu do jednostek ochrony zdrowia,
5) tworzenie sytuacji stymulujących rozwój zainteresowań uczestników i pobudzanie nowych,
6) aktywizacja zawodowa uwzględniająca możliwości i zainteresowania uczestników,
7) wspieranie w sytuacjach kryzysowych uczestników i ich rodzin.